6 Ağustos 2011 Cumartesi

ŞAH VE SULTAN - İSKENDER PALA


Pala'nın pek çok kitabını okuma fırsatı bulmuş biri olarak onun özellikle Klasik Türk Edebiyatı'na katkılarını azımsayamam. Ülkede tarihi insanlara sevdiren adam İlber Ortaylı, Bale'yi sevdiren isim Tan Sağtürk, vb. ise Divan edebiyatını sevdiren isim kesinlikle İskender Pala'dır. O, Divan geleneğini bol Arapçalı, bol Farsçalı yüzünden değil de insanı hayrete düşüren sıcacık ve gülümseyen çehresiyle gösterebilmiştir okura.

Bütün bunları söyledikten sonra Katre-i Matem'de yaşadığım hayal kırıklığını yeniden yaşarım korkusuyla Şah ve Sultan'ı okumama kararı aldığımı söyleyerek başlayayım. Kitap çıktıktan epey sonra NTV'de yayımlanan Tarih Konuşmaları adlı programda bir tarih profesörünün söyledikleri fikrimi değiştirdi ve kitapçıya koştum ( internet kitapçısına koşulmaz ama idare edin :)

Şah ve Sultan özellikle tarihten hoşlananlar için vazgeçilmez bir yapıtmış meğerse. Tarihi gerçekliğin üzerine kurulmuş yapıtta o gerçeklikten sapmamaya özen gösterilmiş ve tarafsız olmaya çalışılmış. Kitap için Şah İsmail aşağılanmış, Sultan Selim övülmüş gibi eleştirilere asla katılmıyorum. Pala olabildiğince itinalı davranmış ve hiçbir topluluğu kırmamayı kendisine düstur edinmiş belli ki. Olası bir mezhep gerginliğine asla bulaşmamış hatta yanlış anlaşılmaların nerelerden geldiğini edebi bir üslupla harika bir biçimde anlatmış.

Kendisi bir Türk Edebiyatı profesörü olduğu için doğal olarak Türk diline ve Türk şiirine çok hakim. Bu hakimiyet romanının akıcılığını ve inandırıcılığını artırmış. Pala tarih sayfalarında salt iki büyük hükümdarın mücadelesi olarak aktarılan Osmanlı-Safevi mücadelesine iki büyük şairin atışması gerçeğini de katmıştır. Bu anlamda iki büyük üstadın atışmalarına tanık olmak da büyük bir keyif oluyor roman boyunca.

Şah ve Sultan, zaman zaman Şah İsmail'in kardeş çocuklarından olan ancak bunu kendisinin dahi bilmediği Kamber'in, zaman zaman Sultan ve Şah İsmail'in fedailerinin yani Hasan ve Hüseyin'in ağızlarından anlatılmış. Roman boyunca Pala, akademik bilgilerinin ışığında okura aşkı, sevgiyi Divan edebiyatı ve tasavvuf perspektifi ile sunmayı amaçlamış. Sadece aksiyona dayandırmadığı romanda okuru bu temalar hakkında düşünmeye çalışması bana kalırsa romanın okunabilirliğine katkı sağlamış.

Şah ve Sultan için başta belirttiğim kıstası değiştiriyor ve şöyle diyorum: Hem tarih hem de eski şiirin büyülü dünyasında her yolculuğa varım diyorsanız mutlaka bu güzel romanı okumalısınız.

SATIN ALMAK İÇİN TIKLA
internet kitapçınız kitapyurdu.com'dan binlerce kitaba ulaşabilirsiniz.

8 yorum:

  1. Katre-i Matem neden hayal kırıklığı uğrattı sizde?

    YanıtlaSil
  2. katre-i matem'in kurgusu bana oldukça karmaşık ve zorlama gelmişti. kitabın son bölümüne doğru bir yüz nakli kitabı bırakmama neden olmuştu. yok artık dediğimi hatırlıyorum. buna rağmen yazıda belirttiğim gibi palanın neredeyse tüm eserlerini-denemeleri, deyim hikayeleri vb. dahil- okudum ve hala beğenerek okurum

    YanıtlaSil
  3. Sanırım size Katre-i Matem biraz türk filmi havasında gelmiş :)Ben İskender Palanın Katre-i Matemden başka bir kitabını okumadığım için kısyaslama yapamıyorum eminim Şah ve Sultan daha güzeldir zaten ikinci okuyacağım İskender Pala kitabıda Şah ve Sulta olacak çok merak ediyorum gerçekten..

    YanıtlaSil
  4. Pala tam olarak bir yazar değil. Yani bir Yaşar Kemal, bir Sabahattin Ali bir Tarık Buğra değil. Sanırım o da bunun farkındadır. Romanları bu anlamda vaaaay dedirtebilecek kalitede değil. Ancak Şah ve Sultan üzerine bir tarihi roman yazılacak olsaydı bunu yazabilecek en önemli adaylardan biri olurdu akademik kariyeri göz önüne alınarak.

    Çok araştırmış iki hünkarı da. Kitabın arkasındaki bibliyografyayı görmelisiniz. Zaten halihazırdaki edebiyat bilgisini de konuşturmuş ve keyif alınabilecek bir roman çıkmış ortaya. Ben keyifle okudum :)

    YanıtlaSil
  5. Kitap bende de mevcut. Yazınızdan sonra okumaya heveslendim. Elimdeki kitabı bitirdiğimde buna başlayacağım.

    YanıtlaSil
  6. bu değerlendirmeden sonra tüm önyargımı kırıp bu kitbı alıp okuyacağım:)

    YanıtlaSil
  7. @Muhammet Gülhan

    Tarihe karşı az da olsa bir ilgi duyuyorsanız bir çırpıda bitireceğinize inanıyorum. Keyif alacaksınız.

    YanıtlaSil
  8. @rengarengo

    önyargıyı yıkabilmişsem ne mutlu bana :) bence keyif alarak okuyacaksın. sadece Çaldıran'da savaşın ortasında değil aynı zamanda büyük bir aşkın da içinde bulacaksın kendini. keyifli okumalar!! :)

    YanıtlaSil